Sách giáo khoa Tam Tự Kinh (Nho học thời phong kiến)

Sách được biên soạn để dạy vỡ lòng cho con trẻ thời xưa. Nội dung rất phong phú, đề cập đến bản tính của con người lúc ban đầu là thiện, nhưng nhiễm những thói quen do hoàn cảnh môi trường nên dần mất bản tính ấy; cần phải chuyên cần, chăm chỉ học tập để duy trì bản tính thiện và trau dồi kiến thức. Mở đầu cuốn sách là đạo lý "Nhân chi sơ, tính bổn Thiện"... đến những đạo lý dạy dỗ làm người "Ngọc bất trác bất thành khí, nhân bất học bất tri lý", Tu tề, Đạo Hiếu, đối xử với anh em, bạn bè, từ đạo nghĩa cơ bản, xử thế, tam cương, ngũ thường,.. Đến cả địa lý mặt trời, mặt trăng, và diễn biến lịch sử của Trung Quốc, qua từ ngữ ngắn gọn, xúc tích có vần có điệu. Có thể dạy dỗ cho con trẻ có một khái niệm về cuộc sống, về đạo đức, và làm người.

Cuốn sách có thể chia ra làm 6 phần với những nội dung chính như sau:

1- Từ "Nhân chi sơ, tính bản thiện" đến "Nhân bất học, bất tri lý": nói về bản tính của con người là thiện và về tầm quan trọng đối với việc dạy dỗ của người thầy và vấn đề học tập của con trẻ.

2- Từ "Vi hiếu tử, phương thiếu thời" đến "Thủ hiếu đễ, thứ kiến văn": dạy cho các em phải hiếu thảo với bố mẹ, hòa thuận với anh em.

3- Từ "Tri mộ số, thức mộ văn" đến "Thử thập nghĩa, nhân sở đồng": dạy những kiến thức phổ thông từ cách đếm đến thời tiết 4 mùa, ngũ hành, lục cốc, lục súc...

4- Từ "Phàm huấn mông, tu giảng cứu" đến "Văn Trung Tử, cập Lão Trang": giới thiệu những sách kinh điển của Nho gia và các trước tác của Chư tử.

5- Từ "Kinh sử thông, độc chư sử" đến "Tải trị loạn, tri hưng suy": trình bày lịch sử phát triển và sự hưng vong của các triều đại Trung Quốc.

6- Từ "Độc sứ giả, khản thực lục" đến "Giới chi tai, nghi miễn lực": giới thiệu những gương hiếu học điển hình cho các em noi theo.


 

Nguyễn Đương tổng hợp