Tác Giả:
Tòa dinh thự bề thế có kiến trúc độc đáo này thường được dân địa phương gọi là Cái Nhà Lớn, do ông Trần Nhuệ, một địa chủ lớn trong vùng cho xây dựng.
Không chỉ là nơi trưng bày hiện vật, Bảo tàng Tỉnh Kiên Giang (số 27 Nguyễn Văn Trỗi, phường Vĩnh Thanh Vân, TP Rạch Giá, Kiên Giang) còn là dinh thự cổ của địa chủ phong kiến đẹp nhất địa phương này còn được lưu giữ cho đến ngày nay.
Ngôi nhà thường được dân địa phương gọi là Cái Nhà Lớn, do ông Trần Nhuệ, một địa chủ lớn trong vùng cho xây dựng.
Sau này ông Trần Quang Chiêu (con thứ ba của ông Trần Nhuệ) thừa hưởng ngôi nhà nên công trình còn có tên gọi là nhà ông Ba Chiêu.
Tòa dinh thự cổ được khởi công xây dựng năm 1911, khánh thành năm 1920 với diện tích khoảng 2.000m2, bao gồm từ đường (3 gian hai chái), nhà bếp, nhà ở, sân Thiên Tĩnh.
Được xây dựng vào thời kỳ thuộc địa, chịu ảnh hưởng của văn hóa Pháp nên ngôi nhà có kiến trúc “nửa Tây nửa Ta” độc đáo.
Bên ngoài ngôi nhà được xây dựng theo kiểu nhà hộp trang trí hoa văn theo lối kiến trúc của người phương Tây nhưng bên trong có kiến trúc theo kiểu nhà cổ Việt Nam.
Tinh hoa kiến trúc của ngôi nhà tập trung ở từ đường, được xây dựng theo kiểu kết cấu khung, bằng gỗ đỏ và căm xe….
Nét đặc sắc của nội thất thể hiện ở những mảng chạm khắc điêu luyện tinh tế và mang đậm xu thế hướng nội, vươn tới sự hòa nhập với thiên nhiên để tạo nên một tổng thể hoàn chỉnh.
Hoa văn trang trí rất phong phú, từ các dạng hình học truyền thống, cây hoa (tùng, trúc, cúc, mai), chim (dơi, công, phượng, trĩ..), quả (đu đủ, nho, lựu..), các loại dây leo cho đến thú vật (hươu, nai...).
Đất đắp nền nhà lấy ở biển về chở bằng xe con rùa và dùng đá kè để làm móng. Thời gian hoàn thành xong nền nhà mất 3 năm.
Ngôi nhà được xây dựng liên tục trong 10 năm với đội ngũ thợ xây, thợ mộc được đón từ Gia Định về; thợ chạm khắc đều là thợ giỏi đón từ Miền Bắc.
Nguyên vật liệu xây dựng như gỗ, gạch, ngói đều chủ yếu mua từ Miền Đông. Riêng gạch hoa lát nền nhập từ Pháp.
Tòa dinh thự này đã trải qua rất nhiều thăng trầm trong 1 thế kỷ tồn tại.
Năm 1946, thực dân Pháp đánh chiếm Rạch Giá chiếm luôn cả dinh thự. Từ đó đến năm 1954 công trình bị Tòa án Tỉnh chiếm dụng.
Trong các năm 1970–1973, đoàn cố vấn Mỹ ở Rạch Giá đã mướn ngôi nhà này để làm Sở Mỹ.
Từ 1973-1975, ngôi nhà được công ty Đông lạnh ở Rạch Sỏi mướn làm văn phòng.
Sau 1975, ngôi nhà thuộc nhà Nước quản lý, được tỉnh hội Phụ nữ Kiên Giang sử dụng làm cơ quan trong một thời gian ngắn, rồi giao cho đoàn văn công thuộc Ty văn hoá Thông tin làm trụ sở.
Cuối cùng dinh thự cổ tuyệt đẹp này được giao cho Bảo tàng Tỉnh Kiên Giang cho đến nay.
Theo KIẾN THỨC
